Voordat u over uw wereldbeeld leest, is het belangrijk u te realiseren dat deze beschrijving gebaseerd is op generalisaties van de complexiteit van de werkelijkheid. Deze wereldbeelden kunnen het beste worden gezien als archetypen of ideaaltypen ~ modellen van veel voorkomende patronen en structuren.
Ze kunnen u dus niet vertellen wat uw unieke wereldbeeld precies is. Maar ze kunnen wel een richting geven en een manier van denken schetsen. Een raamwerk van betekenis waaruit u mogelijk opereert, ook al heeft u er misschien niet veel over nagedacht.
Deze beschrijvingen helpen ons na te denken over hoe we naar het leven, de natuur, onze medemensen, en onszelf kijken. Ze helpen ons te onderzoeken waarom we denken zoals we denken. Als we meer weten over de wereldbeelden van andere mensen, ontwikkelen we ook meer begrip voor mensen die anders denken.
Integratieve wereldbeelden
Mensen met een integratief wereldbeeld zoeken naar zelfverwezenlijking en een diepere eenheid in alle fragmentatie die ze omringt. Dit wereldbeeld formuleert daarmee een antwoord op de beperkingen en uitdagingen van de laat-postmoderne levensomstandigheden – met name de immense maatschappelijke polarisatie en fragmentatie; een cultureel klimaat van afleiding, desinformatie, en zinloosheid; en existentiële problemen van planetaire omvang en aard.
Integratieven zoeken naar verbanden en diepere patronen, en proberen dominante tegenstellingen samen te brengen ~ zoals object en subject, wetenschap en spiritualiteit, economie en ecologie, mannelijk en vrouwelijk, rechts en links. Ze zien deze tegenstellingen vaak als ‘op een dieper niveau’ onderdeel van een grotere heelheid. Deze ultieme eenheid van alles is een centrale overtuiging in dit wereldbeeld. Het wereldbeeld wordt dan ook gekenmerkt door een mondiale betrokkenheid, en universele, existentiële waarden.
Kennis
In de zoektocht naar waarheid benadrukken integratieven de noodzaak om objectieve en (inter) subjectieve vormen van kennis met elkaar te verenigen. Vaak erkennen ze de centrale inzichten van zowel de moderne wetenschap als spirituele en contemplatieve tradities. Vanuit het idee dat elk perspectief beperkt is, onderstrepen ze de noodzaak om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen. Voortbouwend op het postmoderne inzicht dat we de wereld construeren door de (subjectieve) verhalen die we vertellen, wijzen integratieven op de (objectieve) structuren van cultuur en bewustzijn die daaraan ten grondslag liggen – zoals beschreven door bijvoorbeeld de ontwikkelingspsychologie.
Realiteit
De werkelijkheid wordt beschouwd als een groot, onderling samenhangend geheel, dat zowel fysiek als spiritueel is ~ vaak geconceptualiseerd als een alles doordringend, evoluerend bewustzijn, of een grotere goddelijke werkelijkheid. Het spirituele is zowel immanent als transcendent in deze visie: God is in de wereld, en de wereld is in God. Evolutie is een sleutelterm die in dit wereldbeeld niet alleen is voorbehouden voor biofysische processen, maar die ook de ontwikkeling en groei van mensen en hun culturen beschrijft. Er is vaak een diep gevoel van verbondenheid met de natuur, en een notie van het aardse leven als doordrenkt met bewustzijn, intelligentie, wil, of ‘spirit’. De natuur heeft in deze visie zowel intrinsieke waarde (waarde in en voor zichzelf) als spirituele betekenis. De relatie met de natuur wordt vaak gezien als een van wederkerigheid, partnerschap, en samenwerking.
Identiteit en waarden
Integratieven zijn vaak wijsheidszoekers, toegewijd aan hun zelfverwezenlijking. Dat zelf is een onafscheidbaar onderdeel van een groter geheel, waarmee het in direct en wederzijds verband staat: een ‘interdependent’ zelf in plaats van een meer afgescheiden ego. Integratieven ervaren dan ook persoonlijke betekenis in het bijdragen aan dat grotere geheel waar ze zich zo wezenlijk onderdeel van voelen. Universele, existentiële, en mondiale waarden zijn meestal dominant ~ zoals waarheid, innerlijke harmonie, eenheid met de natuur, wereldvrede, ontzagwekkende schoonheid, dienend leiderschap, en het aanpakken van onze urgente planetaire problemen.
Maatschappij
Integratieven pogen verschillende perspectieven samen te brengen, een diepere eenheid bloot te leggen, en bij te dragen aan een wereld waarin iedereen kan floreren. In veel opzichten is dat heel nobel. Tegelijkertijd kan het idee het ‘grotere plaatje’ te zien met een bepaalde (verborgen) arrogantie gepaard gaan. Een sterke nadruk op verheven idealen en spirituele overtuigingen kan ook resulteren in een ongegronde visie op het leven, waarbij menselijke beperkingen en realiteiten worden ontkend. En het kan leiden tot een gebrek aan betrokkenheid bij wereldse of politieke kwesties. Juist wanneer we denken de grotere eenheid van het universum te doorgronden, is het belangrijk bescheiden te blijven en onze beperkte plek in dit enorme en mysterieuze geheel te beseffen. De werkelijke belichaming, het concreet leven en uitdrukking geven aan bepaalde ideeën of overtuigingen (zoals de eenheid van alles), is vaak het grootste werk. Omdat het integratieve wereldbeeld nog in de kinderschoenen staat, hebben we geen goed zicht op de nieuwe problemen die het waarschijnlijk met zich mee gaat brengen.
In deze afbeelding wordt het integratieve wereldbeeld gesymboliseerd door de sociale, innovatieve ondernemer (lampje!), die een ondernemen combineert met idealisme en filantropie. De persoon op de yogamat houdt een mobiele telefoon in haar hand en symboliseert daarmee het samenkomen van eeuwenoude spirituele oefeningen met moderne technologieën. Er is een diversiteit aan religieuze en spirituele uitingen, zoals te zien is in de verschillende gebedshuizen. Het water wijst op de zelfreflexiviteit van dit wereldbeeld, en de windturbines en het groene dak tonen de toewijding aan mondiale milieuwaarden.
Meer weten over de andere wereldbeelden? Lees meer over traditionele wereldbeelden, moderne wereldbeelden, en postmoderne wereldbeelden.
Zie hier een overzicht van de vier wereldbeelden.
Lees hier meer over het onderzoek waarin de wereldbeeldtest is ontwikkeld.